Những bộ phim Việt từng "chạm ngõ" giải Oscar

Phim "Mùi đu đủ xanh"

Đạo diễn: Trần Anh Hùng

Năm phát hành: 1993

Thời lượng: 104 phút

Diễn viên: Trần Nữ Yên Khê, Lư Mẫn San, Trương Thị Lộc,…

"Mùi đu đủ xanh" là phim truyện đầu tay của Trần Anh Hùng, kể về cuộc đời của Mùi, cô bé làm thuê cho một gia đình buôn vải những năm 1950. 

Khoảng 10 năm sau, Mùi chuyển đến giúp việc nhà cho Khuyến, một nghệ sĩ dương cầm và cũng là người mà cô bé có những cảm xúc rung động đầu tiên khi còn đi ở cho gia đình bà chủ. Sau đó, Mùi đã tìm được tình yêu và trở thành vợ của Khuyến.

Trong "Mùi đu đủ xanh", những nét đặc trưng trong tính cách con người Việt Nam được khắc hoạ rõ nét. Đó là sự nhẫn nại và đức hy sinh của người phụ nữ. Họ là những con người thầm lặng, sống đầy nhẫn nhịn như Mùi.

Năm 1993, lần đầu tiên trong lịch sử giải Oscar có một bộ phim nói tiếng Việt được đề cử tranh giải ở hạng mục "Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất". Ảnh: wowweekend

Đóng vai Mùi năm 20 tuổi là nữ diễn viên Trần Nữ Yên Khê. Năm 1987, trong quá trình chọn diễn viên cho bộ phim ngắn tốt nghiệp của mình, đạo diễn Trần Anh Hùng phát hiện ra Yên Khê, một cô gái mang nét đẹp cuatr phụ nữ Việt Nam xưa. Kể từ đó, Yên Khê cũng là "nàng thơ", luôn xuất hiện trong các bộ phim của đạo diễn.

Năm 1993, lần đầu tiên trong lịch sử giải Oscar có một bộ phim nói tiếng Việt được đề cử tranh giải ở hạng mục "Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất". "Mùi đu đủ xanh" từng được chiếu tại Liên hoan phim Cannes (Pháp) hồi tháng 5/1993 và giành được giải Camera vàng cho phim đầu tay, giải César của điện ảnh Pháp (vốn được so sánh với giải Oscar của Mỹ) cho "Phim đầu tay xuất sắc".

Phim "Mùa len trâu" 

Đạo diễn: Nguyễn Võ Nghiêm Minh

Năm phát hành: 2004

Thời lượng: 104 phút

Diễn viên: Lê Thế Lữ, Nguyễn Thị Kiều Trinh, Nguyễn Hữu Thành,…

Chuyện phim dựa trên tác phẩm "Hương rừng Cà Mau" của nhà văn Sơn Nam, kể về một chuyến dẫn trâu đi tránh lũ của chàng trai trẻ tên Kìm. Trên chuyến hành trình tưởng như rất ngắn ngủi ấy, chuyện xảy ra với anh lại dài bằng cả... một đời người. 

Những gian khó mà Kìm đối diện cũng chính là một phần của trang lịch sử về đời sống lam lũ, nghiệt ngã của người dân vùng nước nổi đồng bằng sông Cửu Long thời kháng chiến chống Pháp.

"Mùa len trâu" tạo tiếng vang tại các LHP quốc tế, với hàng loạt giải thưởng lớn. Ảnh: vieon.vn

Đến mùa nước nổi, "toán quân" làm nghề dắt trâu đi tránh lũ thuê lại bắt đầu vào cuộc. Chặng đường dài ngày ngập mình trong nước, đói rét để kiếm tiền, họ cứ nghĩ sẽ được đổi bằng cuộc sống bình yên thì lại rơi vào nhiều nỗi đoạn trường: trâu chết, phe cánh giành giật "đất" sống, sự đàn áp, bóc lột của thực dân Pháp... Chính trong hoàn cảnh đó, sức sống của người dân vùng sông nước lại được bộc lộ mãnh liệt hơn bao giờ hết, họ vươn lên bằng gia tài không bao giờ thiếu của mình: sức khỏe, niềm tin và lòng nhân hậu.

Phim gặt hái về vô vàn giải thưởng lớn như: Giải thưởng trẻ (LHP Locarno, Thụy Sĩ ), hai giải đạo diễn xuất sắc nhất (Chicago, Mỹ và Cape Town, Nam Phi), hai giải phim xuất sắc nhất (Amiens, Pháp và Makuhari, Nhật Bản), giải đặc biệt (Amazonas, Brazil), quay phim xuất sắc nhất (LHP châu Á - Thái Bình Dương), giải văn học nghệ thuật của TP. Hồ Chí Minh, giải Cánh diều vàng dành cho phim hợp tác với nước ngoài có hiệu năng cao nhất. Đặc biệt, năm 2005 Oscar lần thứ 78 "Mùa len trâu" nằm trong danh sách tranh giải Oscar.

Phim "Cha cõng con" 

Đạo diễn: Lương Đình Dũng

Năm phát hành: 2017

Thời lượng: 90 phút

Diễn viên: Ngô Thế Quân, Đỗ Trọng Tấn, Gia Bảo,…

Chuyện phim kể về một cậu bé luôn mơ ước được chạm tay vào những đám mây bay trên bầu trời, và một người cha cả đời quanh quẩn đánh cá bên bờ sông. 

Cậu bé ấy tên Cá, lớn lên hồn nhiên như những con tôm, con cá. Hàng ngày, cậu tưởng tượng về vùng đất màu nhiệm trong những câu chuyện kể lung linh của một ông lão mù.

Cậu mơ ước một ngày lớn lên sẽ được đến nơi huyền diệu ấy nhưng Cá đã không còn đủ thời gian, không thể đợi mình lớn lên, cũng không thể đợi bố bắt đủ hàng triệu con cá để chữa bệnh cho mình. Và người cha cõng con đi, đi mãi cho con nhìn thấy cuộc đời trước khi không thể...

Kịch bản phim từng khiến nhà biên kịch nổi tiếng của Hollywood là Pilar Alessandra rơi nước mắt và quyết định biên tập miễn phí cho Lương Đình Dũng. Ảnh: galaxycine.vn

Đã có tờ báo quốc tế nhận định: "Cuộc hành trình trong "Cha cõng con" là hành trình của vẻ đẹp Việt. Vẻ đẹp của bộ phim xuyên suốt, trải dài, được thể hiện trong tính cách của các nhân vật, chất chứa trong ước mơ của những đứa trẻ nhỏ và làm mê đắm lòng người với những thước phim hùng vĩ về thiên nhiên cảnh sắc của đất nước Việt Nam".

"Cha cõng con" đã vượt qua 2 đối thủ khác là "Sút" của đạo diễn Việt Max và "Đảo của dân ngụ cư" của đạo diễn NSƯT Hồng Ánh với việc được chọn là đại diện điện ảnh Việt tranh giải Oscar năm 2017 ở hạng mục "Phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc".

"Cha cõng con" từng gây xúc động mạnh khi công chiếu trong nước và để lại ấn tượng đẹp trong giới làm phim quốc tế, rinh về hàng loạt giải thưởng quan trọng khi chu du tại các LHP nước ngoài. 

Cụ thể, tại "Liên hoan phim Quốc tế Arizona" lần thứ 26 ở Mỹ, phim giành giải "Phim truyện nước ngoài xuất sắc nhất" và giải "Quay phim ấn tượng nhất" do Ban giám khảo bình chọn dành cho nhà quay phim Lý Thái Dũng.

Tiếp đó, ở "Liên hoan phim Quốc tế Boston" lần thứ 15,  phim này tiếp tục được trao giải "Phim có cốt truyện hay nhất". Đây là một trong những hạng mục giải thưởng quan trọng của sự kiện điện ảnh uy tín.

Không dừng lại ở đó, "Cha cõng con" tiếp tục giành giải "Quay phim xuất sắc nhất" tại "Liên hoan phim Milano" lần thứ 16, giải "Phim truyện dài hay nhất" tại LHP châu Á Thái Bình Dương – Mỹ La tinh lần thứ 17, giải dành cho đạo diễn, quay phim xuất sắc nhất tại "Liên hoan phim ReelHeART" lần thứ 13 Canada...

Phim "Hai Phượng" 

Đạo diễn: Lê Văn Kiệt

Năm phát hành: 2019

Thời lượng: 98 phút

Diễn viên: Ngô Thanh Vân, Mai Cát Vy, Phan Thanh Nhiên, Phạm Anh Khoa,…

Bộ phim là hành trình nghẹt thở và căng thẳng của bà mẹ đơn thân Hai Phượng (Ngô Thanh Vân) khi phải đối đầu với cả một đường dây tội phạm bắt cóc và buôn bán nội tạng xuyên quốc gia để cứu đứa con gái bé bỏng tên Mai (Mai Cát Vy). 

Để cứu được con, Hai Phượng chỉ có 14 tiếng đồng hồ truy đuổi bọn bắt cóc, và phải đối đầu với rất nhiều giang hồ cộm cán, sẵn sàng tiêu diệt bất cứ ai dám cản đường chúng. Hành trình cứu con của Hai Phượng càng trở nên gian nan và khó khăn hơn khi bất kỳ một sơ suất nhỏ nào cũng sẽ phải trả giá bằng mạng sống của chính cô và bé Mai.

Những pha hành động đẹp mắt, gay cấn cùng diễn xuất đầy thuyết phục của Ngô Thanh Vân là điểm cộng giúp "Hai Phượng" nhanh chóng đạt doanh thu phòng vé "khủng". Ảnh: moveek.com

Những pha hành động đẹp mắt, gay cấn cùng diễn xuất đầy thuyết phục của Ngô Thanh Vân là điểm cộng giúp "Hai Phượng" nhanh chóng đạt doanh thu phòng vé "khủng" và nhận được nhiều "cơn mưa" lời khen đến từ khán giả và giới chuyên môn.

Khi được hỏi "Có áp lực cho những bộ phim tiếp theo hay không?", Ngô Thanh Vân khẳng định: "Chỉ cần nghiêm túc làm ra những phim chất lượng, tôi tin khán giả sẽ ủng hộ. Có thể sẽ không hay, không xúc động như Hai Phượng nhưng với sự chuyên nghiệp và tận tâm của ê-kíp đang hỗ trợ cho tôi thì tôi tin những sản phẩm sau cũng sẽ chất lượng".

Hồi tháng 7/2019 Cục Điện ảnh nhận được thư điện tử của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Hoa Kỳ - AMPAS mời Việt Nam gửi phim tham dự Vòng sơ tuyển Giải thưởng Oscar lần thứ 92 dành cho "Phim truyện quốc tế" (tên cũ của Giải thưởng là "Phim nói tiếng nước ngoài").

Phim "Mắt biếc"

Đạo diễn: Victor Vũ

Năm phát hành: 2019

Thời lượng: 117 phút

Diễn viên: Trần Nghĩa, Trúc Anh, Khánh Vân, Thảo Tâm,…

"Mắt biếc" xoay quanh mối tình đơn phương của Ngạn với Hà Lan, cô bạn gái có cặp mắt hút hồn nhưng cá tính bướng bỉnh. Một chuyện tình nhiều cung bậc, từ ngộ nghĩnh trẻ con, rồi tình yêu thuở học trò trong sáng, trải qua bao biến cố, trở thành một cuộc "đuổi hình bắt bóng" buồn da diết nhưng không nguôi hy vọng. Câu chuyện càng trở nên éo le hơn khi Trà Long - con gái của Hà Lan lớn lên lại nhen nhóm một tình yêu như thế với Ngạn.

Trong lễ trao giải Oscar lần thứ 93, "Mắt biếc" đại diện Việt Nam tranh đấu cùng các tác phẩm nước ngoài. Ảnh: artstation

Trong giải thưởng Oscar lần thứ 93, "Mắt biếc" đại diện Việt Nam thi thố cùng các tác phẩm nước ngoài. Đây là bộ phim của đạo diễn Victor Vũ được chuyển thể từ tác phẩm văn học của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Được biết, "Mắt Biếc" có doanh thu 180 tỷ đồng và được đánh giá cao về chất lượng. Bộ phim của đạo diễn Victor Vũ gây ấn tượng với khán giả bằng nhiều hình ảnh đẹp mắt, nên thơ tại Huế.

Theo đạo diễn Victor Vũ, dự án điện ảnh "Mắt biếc" mất hơn ba năm để thực hiện, từ lúc mua bản quyền nguyên tác năm 2016, phát triển kịch bản, ghi hình, cuối cùng là công chiếu vào tháng 12 năm 2019.

 Phim "Bố già"

Đạo diễn: Vũ Ngọc Đãng và Trấn Thành

Năm phát hành: 2021

Thời lượng: 128 phút

Diễn viên: Ngọc Giàu, Lê Giang, Trấn Thành, Tuấn Trần, Lan Phương,…

"Bố già" là câu chuyện thường nhật về một gia đình ở một xóm lao động nghèo tại thành phố Hồ Chí Minh ở đó có bộ tứ anh em Giàu, Sang, Phú, Quý. Ba Sang là cha đơn thân, một mình nuôi hai con Quắn và Bù Tọt, trong đó đứa con trai đầu hơn 20 tuổi tên Quắn là một Youtuber kiếm tiền từ những lượt xem trên Youtube. Tính ông cần kiệm còn Quắn có phần bốc đồng, nông nổi, có thể mua chiếc quần hay đôi giày giá hơn 10 triệu đồng.

"Bố già" sẽ đại diện Việt Nam tham gia vòng sơ tuyển tại lễ trao giải Oscar lần thứ 94. Ảnh: plo.vn

Ông hay bao đồng, thường can thiệp vào chuyện láng giềng và cố gắng giúp đỡ tất cả mọi người xung quanh, còn Quắn thì cho rằng mỗi người có một cuộc sống riêng. Dù yêu thương nhau nhưng khoảng cách giữa các thế hệ đã dẫn đến những mâu thuẫn cha con nảy sinh.

"Bố già" sẽ đại diện Việt Nam tham gia vòng sơ tuyển tại lễ trao giải Oscar lần thứ 94. Tác phẩm của Trấn Thành lấy tựa đề tiếng Anh là "Dad, I'm Sorry" và cùng 93 tác phẩm của các nước khác cạnh tranh ở hạng mục "Phim quốc tế xuất sắc nhất".

"Bố già" cũng xuất sắc nhận được nhiều giải thưởng cao quý tại "Liên hoan phim Việt Nam 2021". Cụ thể, bộ phim đoạt được 4 giải thưởng đó chính là "Bông sen Bạc", "Kịch bản hay nhất", "Nam chính (Tuấn Trần) và Nữ phụ (Ngân Chi) xuất sắc nhất". Vì vậy, "Bố già" được nhiều khán giả đặt kỳ vọng sẽ lọt vào Top 5 đề cử của Oscar.